Haar moeder is dit weekend doodgegaan, de bureaustoel van de dochter is leeg. Op haar bureau ligt van alles waarmee ze voor het weekend bezig was, in de veronderstelling dat ze hier maandag gewoon weer zou zijn. Zo lijkt ook zij plots uit het leven weggerukt. Zullen we namens ons allen een kaart? Ja, natuurlijk zullen we dat.
Als de kaart is geschreven, geadresseerd en naar de postkamer is gebracht, hangt de dood nog tussen ons in. Wij kennen de moeder niet, maar we kennen wel moeders. Of vaders. Andere dode mensen. Zelf zijn we ook dochters. Het duurt niet heel lang voordat het weer gewoon over ons gaat.
Na anderhalve week keert ze terug. Haar ogen zijn dof, haar haar is dof, haar stem is dof. Ze vertelt, ze snapt dat het moet, ze houdt het even kort, oké?
Nu ze haar eigen zakelijke stem de woorden hoort zeggen en onze meelevende gezichten ziet, dringt tot haar door wie ze is: de collega met de dode moeder. Nog een nieuwe dimensie aan dit leed dat op zich al groot genoeg was. Haar stem trilt. Haar ogen zijn groot als die van een vis, ze durft niet te knipperen.
De rest van de dag letten we erop dat we niet steeds een bekommerde lage stem opzetten. Niemand begint ook meer over zijn eigen dood. Veel van het zwijgen over de dood is niet uit botheid of ongemak maar uit voorkomendheid. De angst om iemand uit een net verworven, broos evenwicht te halen.
‘Hier, een bakkie,’ zeg ik, en ik slik het woord ‘troost’ net in. Al haar spullen liggen nog net zo op haar bureau als die ochtend. Ze veegt ze naar links om ruimte te maken voor de koffie, een paar A4’tjes dwarrelen veel te vrolijk naar de vloer.
Deze column staat, met nog zo’n tachtig andere stukjes, in mijn boek Kantoorleven (scènes tussen 9 en 5). Het ligt in de winkel en je kunt het bestellen bij bol.com.
jacq. veldman 